بذر شاهی: سبزی با طعم خاص و مزایای درمانی
شاهی که به بذر آن سپندان نیز گفته می‌شود یکی از سبزیجات معروف است که منشا آن به غرب و مرکز قاره آسیا باز می‌گردد. این سبزی خوردنی به‌طور عمده به صورت خام مصرف می‌شود، اما گاهی نیز به شکل پخته در غذاها استفاده می‌گردد. شاهی به دلیل داشتن مقادیر زیادی ویتامین C شهرت دارد و از دیرباز در طب سنتی برای درمان سرماخوردگی به کار می‌رفته است.
این گیاه علفی یک‌ساله است که می‌تواند به ارتفاعی بیشتر از ۵۰ سانتی‌متر برسد. برگ‌های شاهی معمولاً به رنگ سبز مایل به آبی هستند و گل‌های آن سفید مایل به صورتی می‌باشد.
خواص شاهی:
- خواص درمانی:
- کاهش علائم سوء هاضمه و یبوست: عصاره دانه های شاهی در صنایع داروسازی برای کاهش این مشکلات استفاده می‌شود.
- اشتها آور: دانه های شاهی خاصیت اشتهاآوری دارند و مصرف آن‌ها سبب افزایش اشتها می‌شود.
- درمان مشکلات تنفسی: از دانه های شاهی در تهیه شربت‌های گیاهی برای درمان مشکلاتی مانند سرماخوردگی، آسم و برونشیت استفاده می‌شود.
- کاهش علائم گلودرد و سرفه: برگ‌های شاهی خاصیت پکتورانت دارند و در کاهش علائم گلودرد، سرفه، آسم و سردرد مؤثر هستند.
- کمک به افزایش هموگلوبین: شاهی سبب افزایش تولید هموگلوبین در خون و کاهش عوارض ناشی از کم‌خونی می‌شود.
- خواص هورمونی:
- تنظیم چرخه قاعدگی در بانوان: شاهی دارای خواصی مشابه هورمون استروژن است و مصرف آن در بانوان به تنظیم چرخه قاعدگی کمک می‌کند.
- پاکسازی خون و بهبود سیستم گوارشی:
- پاکسازی خون: مصرف شاهی در رژیم غذایی روزانه به پاکسازی خون کمک می‌کند.
- خاصیت ملین و مسهلی: شاهی خاصیت ملینی دارد و می‌تواند یبوست را کاهش دهد.
- احتیاط‌ها و هشدارها:
- توصیه به بانوان باردار: مصرف شاهی به بانوان باردار توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است باعث سقط جنین شود.
- مشکلات تیروئیدی: مصرف شاهی در افراد مبتلا به مشکلات تیروئید می‌تواند جذب ید را کاهش داده و عوارضی به همراه داشته باشد.
ماده موثره شاهی:
هر یک صد گرم شاهی تازه و خام شامل موارد موجود در جدول است.| انرژی | 32 کیلو کالری |
| کربوهیدرات | 5.5 گرم |
| فیبر | 1.1 گرم |
| چربی | 0.7 گرم |
| پروتئین | 2.6 |
| ویتامین A | 346 میکرو گرم |
| ویتامین B9 | 80 میکرو گرم |
| ویتامین C | 69 میلی گرم |
| کلسیم | 81 میلی گرم |
| آهن | 1.3 میلی گرم |
سخن آخر:
شاهی یک سبزی با خواص متعدد است که از کاهش مشکلات گوارشی و تنفسی تا کمک به افزایش هموگلوبین و تنظیم چرخه قاعدگی را شامل می‌شود. اما باید با احتیاط مصرف شود، به ویژه برای بانوان باردار و افرادی که مشکلات تیروئیدی دارند.
