انواع بیماری‌های باکتریایی گیاهان؛ علائم، گسترش بیماری و کنترل آن

بیماری‌های باکتریایی

1. لکه برگی زاویه‌ای (Angular leaf spot)

عامل بیماری: Pseudomonas syringae pv. lacrymans
انتشار: توی کل دنیا دیده شده.

علائم بیماری لکه برگی زاویه‌ای

این بیماری بیشتر به کدوییان آسیب می‌زنه، ولی توی خیار شایع‌تره. اولش روی سطح زیرین برگ لکه‌های کوچیک آب‌سوخته ظاهر می‌شه که بعدش شکل زاویه‌ای می‌گیرن. توی خیار، این لکه‌ها با رگبرگ‌های کوچیک محدود می‌شن و بعد از یه مدت قهوه‌ای می‌شن و دورشون یه هاله زرد رنگ به وجود میاد.

اگه بیماری پیشرفت کنه، لکه‌ها به هم می‌چسبن و ظاهری مندرس به برگ میدن. توی هوای مرطوب، مخصوصاً صبح زود، یه مایع شیری رنگ از این لکه‌ها بیرون میاد. اگه ساقه، دمبرگ یا میوه آلوده بشه، لکه‌های آب‌سوخته بزرگ‌تر می‌شن و یه لایه سفید روی اون‌ها تشکیل می‌شه. گاهی آلودگی باعث می‌شه ساقه‌ها، دمبرگ‌ها و برگ‌های جوون بدشکل بشن یا کج دربیان. میوه‌های آلوده هم معمولاً درگیر پوسیدگی نرم ثانویه می‌شن.

نکته: خانواده کدوئیان (Cucurbitaceae) شامل:

• خیار
• خیار چنبر
• طالبی، گرمک و خربزه 
• هندوانه
• کدوها شامل کدو خورشتی، کدو تنبل و کدو حلوایی

شرایط گسترش بیماری لکه برگی زاویه‌ای

• این باکتری می‌تونه توی بقایای گیاهی یا بذر تا فصل بعد زنده بمونه.
• رطوبت زیاد که باعث ایجاد بافت‌های آب‌سوخته می‌شه، شرایط رو برای گسترش بیماری فراهم می‌کنه.
• بارون همراه با باد یا آبیاری بارانی هم سرعت انتشارشو بالا می‌بره.
• حتی کارگرایی که موقع برداشت محصول شاخ‌وبرگ‌های خیس رو لمس می‌کنن، می‌تونن بیماری رو منتقل کنن.
• این بیماری مخصوصاً توی خاک‌های ماسه‌ای رایجه، چون ذرات ماسه‌ای که با باد حرکت می‌کنن، راه نفوذ باکتری رو به ساقه و میوه باز می‌کنن.

کنترل بیماری لکه برگی زاویه‌ای

• تناوب زراعی حداقل دو ساله می‌تونه به پیشگیری کمک کنه.
• استفاده از بذر سالم و بدون باکتری، توی کنترل بیماری مخصوصاً اوایل فصل خیلی مهمه.
• سمپاشی با ترکیبات مسی (Cu) هر ۵ تا ۱۰ روز بعد از مشاهده اولین لکه‌ها ممکنه شدت بیماری رو کم کنه.
• خودداری از آبیاری با آب آلوده که از مزارع خیار عبور کرده.
• استفاده از ارقام مقاوم، بعضی از شرکت‌های بذری، بذرهایی تولید کردن که در برابر بیماری مقاوم‌ترن.

 خدمات کشاورزی راد در تهران دارای بذر سبزیجات و بذر صیفی جات باکیفیت هست که نیاز هر باغدار و کشاورزیو رفع می‌کنه. همچنین دارای بذر خیار خارجی هم هست از جمله‌ی این خیارها بذر خیار بیوتک، بذر خیار هیبرید آفیسر کلاز، بذر خیار هیبرید ارکا کلوز، خیار هیبرید سوپر ارشیا،  خیار هیبرید هایک، بذر خیار هیبرید سورینا، بذر خیار هیبرید فادیا، بذر خیار DAS، بذر خیار دیانا نیو ورد سید.

2. پوسیدگی باکتریایی میوه (Bacterial Fruit Rots)

پوسیدگی نرم (Soft Rot)
عامل بیماری: Erwinia carotovora pv. carotovora, Pseudomonas spp.

باکتری‌های مرتبط با بیماری:

• لکه قهوه‌ای: Erwinia ananas (Brown Spot)
• نکروز پوست: Erwinia carnegieana (Bacterial Rind Necrosis)

انتشار: این بیماری توی سراسر دنیا دیده شده.

علائم بیماری پوسیدگی نرم، لکه قهوه‌ای و نکروز پوست باکتریایی

• پوسیدگی نرم:

پوسیدگی نرم اول از یه ناحیه آب‌سوخته روی میوه شروع می‌شه و خیلی سریع کل میوه رو درگیر می‌کنه، تا جایی که باعث پوسیدگی کامل و بافت آبکی میوه می‌شه. این بیماری معمولاً بعد از یه ناهنجاری فیزیولوژیکی اتفاق می‌افته، مثل گردافشانی ضغیف.

• لکه قهوه‌ای:

روی طالبی‌ رقم هانی دیو و رقم‌های دیگه زخم‌های زرد و قهوه‌ای نرم  که بیش از 4 سانتی ‌متر قطر دارن ایجاد میشن.

•  نکروز باکتریایی پوست

شرایط گسترش بیماری پوسیدگی نرم، لکه قهوه‌ای و نکروز پوست باکتریایی

پوسیدگی نرم بیشتر توی هوای گرم و مرطوب ایجاد می‌شه. میوه‌هایی که قبلاً به بیماری‌هایی مثل لکه برگی زاویه‌ای، آنتراکنوز یا پوسیدگی انتهایی شکوفه آلوده شدن، بیشتر در معرض این نوع پوسیدگی قرار دارن.

زخم‌هایی که موقع برداشت و بسته‌بندی میوه‌ها ایجاد می‌شن، فرصت خوبی برای رشد باکتری‌های پوسیدگی نرم فراهم می‌کنن.

لکه قهوه‌ای هم توی همون شرایطی که برای پوسیدگی نرم لازمه، گسترش پیدا می‌کنه. اما نکروز باکتریایی پوست هنوز به طور کامل شناخته نشده، ولی احتمالاً تنش‌های محیطی مثل خشکی یا تغییرات دمایی شدید، باعث شروع بیماری می‌شن.

بعضی از ارقام میوه‌ها نسبت به این بیماری مقاومت بیشتری دارن. مثلاً بعضی از ارقام هندوانه مثل Klondike،field Summer ممکنه نکروز پوستی شدیدی روی پوستشون ایجاد بشه، در حالی که رقم jubilee کمتر تحت تأثیر قرار می‌گیرن.