موضوع گیاهان تراریخته و غیر تراریخته موضوعیه که خیلی درباره‌ش بحث میشه. بعضی دانشمندا و کارشناسا معتقدن که گیاهان تراریخته (GMO) می‌تونن به تامین غذا برای انسان‌ها و دام‌ها کمک کنن. این گیاهای اصلاح‌شده ژنتیکی طوری طراحی شدن که در برابر آفات، بیماری‌ها، علف‌های هرز و حتی شرایط سخت مثل خشکسالی مقاوم‌تر باشن. این یعنی کشاورزا می‌تونن راحت‌تر محصول بیشتری تولید کنن و به تغذیه جمعیت رو به رشد دنیا کمک کنن.
اما در مقابل، یه عده دیگه نگران پیامدهای این فناوری هستن. اونا معتقدن که دستکاری ژنتیکی مواد غذایی، یه تغییر غیرطبیعیه و ممکنه اثرات منفی و غیرقابل‌بازگشتی روی سلامت انسان‌ها و محیط‌زیست داشته باشه. به همین خاطر، هنوزم این موضوع بین دانشمندا، کشاورزا و مصرف‌کننده‌ها جای بحث داره و موافقا و مخالفا هر کدوم استدلالای خودشونو دارن.
بذرهای تراریخته چیست؟
بذرهای تراریخته (GMO) بذرهایی هستن که به جای اینکه به روش طبیعی یا از طریق کشاورزی سنتی تولید بشن، توی آزمایشگاه و با مهندسی ژنتیک تغییر داده می‌شن. توی این فرآیند، دانشمندا ژن‌های خاصی رو از یه موجود زنده به یه گیاه منتقل می‌کنن تا اون گیاه ویژگی‌های جدید و خاصی پیدا کنه، ویژگی‌هایی که به‌طور طبیعی امکان‌پذیر نیست.
چرا بذرها رو تراریخته می‌کنن؟
- افزایش مقاومت به آفات و بیماری‌ها
- تحمل بیشتر در برابر خشکسالی و شرایط سخت محیطی
- کاهش نیاز به سموم شیمیایی
- بهبود ارزش غذایی بعضی محصولات
- افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید
با اینکه بذرهای تراریخته برای بهبود کشاورزی و افزایش تولید غذا طراحی شدن، اما همچنان بحث‌های زیادی درباره تأثیرشون روی سلامت انسان و محیط‌زیست وجود داره. بعضیا این بذرها رو یه راه‌حل علمی برای مشکلات کشاورزی می‌دونن، درحالی‌که بعضی دیگه نگران عوارض احتمالی‌شون هستن.
بذرهای غیرتراریخته (Non-GMO) چیست؟
بذرهای غیرتراریخته (Non-GMO) به بذرهایی گفته میشه که ساختار ژنتیکی آن‌ها به‌طور مستقیم در آزمایشگاه و با مهندسی ژنتیک تغییر نکرده. با این حال، این بذرها معمولاً از طریق روش‌های سنتی اصلاح نژاد، مانند انتخاب طبیعی، گرده‌افشانی انتخابی و ترکیب گیاهان با ویژگی‌های مطلوب، بهبود پیدا کردن.
چگونه بذرهای غیرتراریخته اصلاح می‌شوند؟
این بذرها در طول سال‌ها و حتی قرن‌ها، از طریق:
- انتخاب طبیعی (انتخاب قوی‌ترین و بهترین گیاهان برای تکثیر)
- گرده‌افشانی انتخابی (ترکیب ویژگی‌های برتر گیاهان مختلف)
- آزمون و خطا (آزمایش‌های مداوم برای بهبود کیفیت و عملکرد)
بهبود پیدا کردن. این روش‌ها از زمان گرگور مندل، پدر علم ژنتیک، مورد استفاده قرار گرفته.
تفاوت بذرهای غیرتراریخته با بذرهای تراریخته
- بذرهای غیرتراریخته با روش‌های سنتی اصلاح شده‌اند و بدون تغییرات ژنتیکی مستقیم در آزمایشگاه رشد می‌کنند.
- بذرهای تراریخته (GMO) از طریق مهندسی ژنتیک، ژن‌هایی از سایر موجودات زنده دریافت می‌کنند تا ویژگی‌های خاصی مانند مقاومت به آفات یا خشکسالی پیدا کنند.
در نتیجه، بذرهای غیرتراریخته همچنان نقش مهمی در کشاورزی مدرن دارند و برای کشاورزانی که به دنبال روش‌های طبیعی‌تر برای تولید محصولات خود هستند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شن.
مزایا و معایب محصولات تراریخته (GMO)
مزایای محصولات تراریخته
- مقاومت بیشتر در برابر آفات و بیماری‌ها
دیگر نیازی نیست کشاورزان سم‌پاشی زیادی انجام دهند، چون این گیاهان از اول در برابر آفات و بیماری‌ها مقاوم شده‌اند. - تحمل بهتر در شرایط سخت
محصولات GMO می‌توانند در خاک‌های شور، هوای خشک و حتی دماهای بالا یا پایین بهتر رشد کنند. - افزایش عملکرد محصولات
چون این گیاهان قوی‌تر و مقاوم‌ترند، محصول بیشتری هم تولید می‌کنند که یعنی غذای بیشتر برای جمعیت در حال رشد دنیا. - بهبود کیفیت مواد غذایی
با تغییر ژنتیکی می‌توان مواد مغذی را در غذاها بیشتر کرد، مثل برنج طلایی که با ویتامین A غنی شده است. - کاهش هزینه‌های تولید برای کشاورزان
نیاز کمتر به سموم و آفت‌کش‌ها، رشد سریع‌تر و عملکرد بهتر یعنی هزینه‌های کمتر برای کشاورزان.
معایب محصولات تراریخته
- نگرانی‌های بهداشتی
برخی معتقدند که GMOها ممکن است آلرژی‌زا باشند یا اثرات طولانی‌مدتی داشته باشند که هنوز به‌طور کامل بررسی نشده‌اند. - تأثیر منفی روی محیط‌زیست
اگر گیاهان تراریخته با گونه‌های وحشی ترکیب شوند، ممکن است تعادل اکوسیستم به هم بخورد و بعضی از گیاهان یا حشرات در معرض خطر قرار بگیرند. - مقاوم شدن آفات و علف‌های هرز
درست مثل باکتری‌هایی که به آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شوند، آفات و علف‌های هرز هم ممکن است بعد از مدتی به گیاهان GMO مقاوم شوند، که یعنی مشکلات جدید برای کشاورزان. - وابستگی کشاورزان به شرکت‌های بزرگ
بذرهای تراریخته معمولاً انحصاری هستند، یعنی کشاورزان مجبورند هر سال بذر جدید بخرند و نمی‌توانند از بذرهای محصول سال قبل استفاده کنند. - تغییر در ساختار ژنتیکی طبیعت
مهندسی ژنتیک یک مداخله مستقیم در طبیعت است و برخی معتقدند که تغییر در DNA گیاهان می‌تواند اثرات غیرمنتظره‌ای داشته باشد.
آیا GMOها کاملاً ایمن هستند؟
اریک سَکس، سخنگوی شرکت مونسانتو، در گفت‌وگویی با جنیفر آکرمن از نشنال جئوگرافیک گفت:
محصولات تراریخته تحت آزمایش‌های بیشتری نسبت به هر ماده غذایی دیگر قرار می‌گیرند. ما آن‌ها را از نظر وجود سموم و آلرژی‌زاها بررسی می‌کنیم و سطح مواد مغذی، پروتئین‌ها و سایر ترکیبات را تحت نظر داریم تا اطمینان حاصل کنیم که گیاهان تراریخته از نظر ترکیبات اصلی مشابه گیاهان سنتی هستند.
این یعنی، برخلاف تصور برخی افراد، محصولات تراریخته قبل از ورود به بازار تحت آزمایش‌های سخت‌گیرانه‌ای قرار می‌گیرن. دانشمندان بررسی می‌کنن که این محصولات نه‌تنها از نظر ارزش غذایی مشابه گیاهان معمولی باشن، بلکه شامل مواد مضر یا آلرژی‌زا نیز نباشن.
با این حال، بر اساس مقاله آکرمن، بیشتر دانشمندان بر این باورند که نگرانی‌های اصلی در مورد ایمنی محصولات تراریخته، نه برای انسان، بلکه برای محیط زیسته.
آیا GMOها برای محیط زیست مضر هستند؟
یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها درباره محصولات تراریخته، افزایش مصرف علف‌کش‌ها است.
خیلی از گیاهان تراریخته طوری اصلاح شده‌اند که در برابر علف‌کش‌هایی مثل “گلیفوسات” مقاوم باشند. این یعنی وقتی کشاورز روی زمینش علف‌کش می‌پاشد، علف‌های هرز از بین می‌روند، اما گیاه اصلی آسیبی نمی‌بیند.
مشکل اینجاست که این ویژگی باعث شده مصرف علف‌کش‌ها بیشتر از قبل شود. نتیجه‌اش هم می‌تواند این باشد که:
- فرسایش خاک افزایش پیدا کند.
- میکروب‌های مفید خاک آسیب ببینند.
- آب‌های زیرزمینی آلوده شوند.
چقدر این مشکل بزرگ شده؟ بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۶، مصرف جهانی گلیفوسات ۱۵ برابر بیشتر شده و جالبه بدونی که نیمی از این افزایش مستقیماً به محصولات تراریخته مربوط میشه.
مثالی از یک گیاه تراریخته: ذرت GMO🌽
ذرت رایج‌ترین محصول کشاورزی در ایالات متحده است که از GMO استفاده می‌کنه.
چرا ذرت رو تراریخته کردن؟
-
بعضی از انواع ذرت GMO طوری اصلاح شده‌اند که در برابر علف‌کش‌هایی مثل Roundup مقاوم باشن.
-
یه نوع خاص از این ذرت، ذرت Bt نام داره که ژن یه باکتری به اسم Bacillus thuringiensis رو داره. این ژن باعث میشه که ذرت یه پروتئین خاص تولید کنه که برای بعضی از آفات کشنده‌ست، اما برای انسان، دام‌ها یا حیوانات بی‌ضرره. در این حالت نیاز به استفاده از حشره‌کش‌ها کمتر میشه، چون خود ذرت می‌تونه آفات رو دفع کنه. و این پروتئین به حشرات مفید مثل کفشدوزک‌ها آسیبی نمی‌رسونه، پس تعادل محیط‌زیست حفظ میشه.
اگر نگران بذرهای تراریخته هستید، فروشگاه کشاورزی راد گزینه‌ای عالی برای شماست. این فروشگاه انواع بذرهای غیرتراریخته و استاندارد رو ارائه می‌ده که همگی تولید، فرآوری و بسته‌بندی شده در داخل کشور و درمجموعه خدمات کشاورزی راد هستن.
برای مثال، بذر تربچه، بذر تره، بذر جعفری، بذر لوبیا سبز، بذر شاهی، بذر یونجه، بذر باقلا و بذر نخودفرنگی که در فروشگاه کشاورزی راد موجود هست، از بهترین و سالم‌ترین منابع تهیه می‌شن و به دست کشاورزای داخل کشور. با خرید از این فروشگاه، شما نه تنها از محصولات طبیعی و سالم بهره‌مند می‌شید، بلکه از حمایت از تولیدات داخلی هم پشتیبانی می‌کنید.
برای خرید انواع بذر صیفی جات و بذر سبزیجات با کیفیت و غیرتراریخته، با فروشگاه کشاورزی راد تماس بگیرید.
0912-2232640
محصولات داخلی
محصولات داخلی
محصولات داخلی
محصولات داخلی
محصولات داخلی
محصولات داخلی
محصولات داخلی
ذرت تراریخته کجا استفاده میشه؟
- توی غذاهای فرآوری‌شده و نوشیدنی‌ها استفاده میشه.
- مقدار زیادی از اون برای تغذیه دام‌ها و طیور (مثل گاوها و مرغ‌ها) مصرف میشه.
بذر هیبریدی بذر تراریخته نیست
بذر هیبریدی و بذرهای مهندسی ژنتیک خیلی وقت‌ها با هم اشتباه گرفته می‌شن، اما این دو کاملاً متفاوت‌اند.
بذر هیبریدی وقتی به وجود میاد که دو نوع از یک گیاه با هم ترکیب می‌شن تا یک نوع جدید درست بشه. این ترکیب معمولاً برای تولید گیاهی با ویژگی‌های خاص مثل مقاومت به بیماری‌ها و در عین حال حفظ طعم و خصوصیات دلخواه انجام میشه. این یعنی ممکنه یه گیاه به‌طور طبیعی و بدون دخالت مهندسی ژنتیک تغییر پیدا کنه و ویژگی‌های بهتری پیدا کنه (پیشنهاد میشه مقاله بذر هیبریدی چیست؟ رو بخونید).